تصمیم چین برای ایجاد منطقه هوایی دفاعی بر فراز جزیره های مورد ادعای ژاپن در شرایطی که تنش ها بر سر مالکیت این جزایر بین دو کشور در ماه های اخیر به اوج خود رسیده است باعث به وجود آمدن چالش و تنش جدیدی در منطقه شده است.
جزایر سنکاکو در دریای چین شرقی که چینی ها به آن دیائویو می‌گویند هم اکنون در اختیار ژاپن است ولی چین نیز ادعای مالکیت آنها را بارها مطرح کرده است.
همزمان با ایجاد منطقه دفاعی بر فراز این جزایر وزارت دفاع چین نیز قوانین ویژه ای را وضع کرده است که از این پس کلیه هواپیماهایی که بر فراز این منطقه پرواز می کنند باید قوانین مربوط به شناسایی و اعلام هویت خود را رعایت کنند. بر اساس این قوانین کلیه هواپیماهایی که قصد پرواز بر فراز این منطقه را دارند باید ملیت و مقصد پرواز خود را اعلام کرده تا مقام های چینی اجازه پرواز بر فراز این منطقه را به آنان بدهند.
این منطقه دفاعی هوایی شامل مناطقی در دریای شرق چین بین کره جنوبی و تایوان است و جزایر مورد ادعای ژاپن را نیز شامل می‌شود.
وزارت دفاع چین هشدار داده است که نیروهای مسلح این کشور در برابر هواپیماهایی که همکاری لازم را نداشته باشند و از این مقررات تبعیت نکنند تدابیر لازم دفاعی را اتخاذ خواهد کرد.
به دنبال آن، مقامات ژاپن به سرعت به این طرح دفاعی چین واکنش نشان دادند و آن را عامل بی ثباتی و افزایش تنش در منطقه خواندند.
ایتسونوری اونودرا، وزیر دفاع ژاپن گفته است که رفتار چین بر سر جزایر مورد مناقشه دو کشور در دریای شرقی چین، صلح در منطقه را به خطر می‌اندازد.
وزیر دفاع ژاپن، ورود چین به آب‌های اطراف جزایر تحت کنترل ژاپن را ورود به "منطقه خاکستری" میان صلح و وضعیت اضطراری خوانده است.
وزارت خارجه کره جنوبی نیز نسبت به طرح منطقه هوایی دفاعی چین ابراز تاسف کرد و اعتراض رسمی خود را به مقامات چینی اعلام کرد.
آمریکا که 2 متحد نزدیک این کشور در همسایگی چین به سر می‌برند به این موضوع واکنش نشان داد. یک مقام ارشد دولت آمریکا در این باره گفت، این اقدام چین ماموریت های ژاپن در منطقه را با چالش مستقیمی روبرو خواهد کرد.
وی افزود، این گونه تحولات تلاشی برای بی ثبات کردن منطقه خواهد بود و آمریکا به شدت نگران این گونه اقدامات چین است. این گونه اقدامات یک جانبه خطر اشتباه محاسباتی و سوء تفاهم در منطقه را افزایش خواهد داد.
جان کری وزیر خارجه آمریکا نیز گفت، آزادی پرواز هواپیماها بر فراز منطقه برای تامین ثبات و امنیت لازم خواهد بود. ما از چین می خواهیم تا تهدیدات خود در برابر هواپیماهایی را خود را معرفی نمی کنند یا از قوانین چین تبعیت نمی کنند، عملی نکند.کاخ سفید نیز اعلام کرد، این گونه اقدامات موجب افزایش تنش ها در منطقه خواهد شد و منافع آمریکا و متحدان آن را به شدت به خطر خواهد انداخت.
در تازه‌ترین واکنش، شینزو آبه نخست وزیر ژاپن گفت: اعلامیه منطقه هوایی دفاعی چین که شامل حریم هوایی جزایر مورد مناقشه میان دو کشور می‌شود به شدت خطرناک است.
آبه در پارلمان این کشور گفت: من به شدت نگران هستم که این طرح خطرناک عواقب ناگوار و غیر قابل پیش بینی داشته باشد.
نخست وزیر ژاپن از مقامات چینی خواسته است که خویشتنداری خود را حفظ کنند و تاکید کرد که کشورش در این زمینه با جامعه بین المللی همکاری خواهد کرد.