محترم حامد کرزی به منظور اشتراک در اجلاس سران سازمان همکاری های متقابل و تدابیر اعتماد سازی آسیا یا سیکا، در راس هیاتی به همراهی ضرار احمد عثمانی وزیر خارجه، عبدالکریم خرم رییس دفتر ریاست جمهوری و ایمل فیضی سخنگوی رییس جمهور، عازم شهر شانگهای چین شده است.
رییس جمهور در جریان این سفر رسمی چهار روزه با شی جینپینگ رییس‌جمهور و شماری از مقامات بلندپایه چین دیدار و گفتگو می‌کند و با آنان در رابطه با تحکیم و گسترش روابط دو جانبه در عرصه های مختلف و مسایل منطقوی بحث و تبادل نظر خواهد نمود.
به احتمال زیاد این اجلاس جزو آخرین نشست هایی است که حامد کرزی به عنوان شخص اول افغانستان در آن حضور می یابد تا شاید بتواند یکبار دیگر توجه همسایگان را به دولت آینده جلب کند. کاری که متاسفانه در دوازده سال اخیر بصورت شایسته انجام نشد.
اگر کرزی می توانست در این دوازده سال اعتماد واقعی همین کشورهای آسیایی را به سمت دولت کابل جلب کند، اکنون دیگر احتیاجی نبود تا غربیها که از هزارها کیلومتر آنطرف تر به کشور ما آمده اند، برای ما تعیین تکلیف کنند. در میان کشورهای منطقه کشورهایی هستند که به راستی می توانند جایگزین غربیها در افغانستان شوند، ولی عده ای نگذاشتند که چنین امری محقق شود.
به هر حال منتظر می مانیم تا ببینیم کرزی صاحب در این نشست از حاصل دوازده سال حکومت داری خود چه می گوید و باز از کشورهای عضو سیکا چه درخواستی انجام می دهد؟
درباره اجلاس کشورهای عضو کنفرانس تعامل و اقدامات اعتمادسازی در آسیا (سیکا) باید گفت هدف اصلی از تشکیل ”سیکا“ حفظ صلح و امنیت در آسیا می‌باشد که با پیشنهاد نور سلطان نظربایف رییس جمهور قزاقستان در چهل و هفتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد در اکتبر 1992 برای ارتقای روابط دو جانبه و همکاری میان کشورهای آسیایی با هدف ایجاد ثبات و برقراری امنیت در منطقه ایجاد شد.
اهداف ایجاد سیکا موارد ذیل بود:
- پایان دادن به جهان دو قطبی؛ - توسعه پدیده جهانی شدن و پیامدهای آن؛ - روند تدریجی منطقه‌گرایی در سیاست‌های جهانی؛ - تحول کیفی در اکثر کشورهای آسیایی؛ - مسایل مشترک مبتلا به کشورهای منطقه.
”سیکا“ به عنوان یک سازمان منطقه‌ای جدید در امور امنیتی از همان ابتدا با چالش‌های زیر مواجه بود:
- وجود اختلافات ارضی میان برخی از اعضا و تعدد مناقشات در آسیا؛ - مسایل مربوط به خلع سلاح و کنترل تسلیحات (که ناشی از کمبود اعتماد میان کشورها می‌باشد و به انباشت تسلیحات و از جمله تسلیحات کشتار جمعی منجر می‌گردد)؛ - راه‌های متفاوت توسعه و دیدگاه‌های خاص کشورهای عضو.
کشورهای عضو ”سیکا“ عبارتنداز: افغانستان، جمهوری آذربایجان، مصر، هند، ایران، فلسطین، تاجیکستان، قزاقستان، چین، قرقیزستان، مغولستان، رژیم صهیونیستی، پاکستان و تایلند.
کشورهای زیر به عنوان ناظر در ”سیکا“ حضور دارند: استرالیا، ویتنام، اندونزی، کره جنوبی،لبنان، مالزی، آمریکا، اوکراین، جاپان، سنگاپور، عربستان سعودی و سریلانکا.
همچنین سازمان ملل متحد، سازمان امنیت و همکاری اروپا، اتحادیه عرب و جامعه اقتصادی کشورهای آسیای مرکزی در ”سیکا“ حضور دارند. به این ترتیب ”سیکا“ با 8/38 میلیون متر مربع و یا 89 درصد از سرزمین آسیا، حدود 72 درصد منطقه اورآسیا را در برمی‌گیرد. در این مجموعه حدود 3 میلیارد نفر یا بیش از نیمی از ساکنان کره زمین ساکن می‌باشند.
اجلاس سران سیکا هر 4 سال یکبار و اجلاس وزرای خارجه هر 2 سال یک بار و اجلاس گروه‌های کاری و مقامات عالی‌رتبه به طور سالانه برگزار می شود.
طرفداران ”سیکا“ معتقدند که برای اولین بار در آسیا مجمعی دایمی برای همکاری‌های دو جانبه و چند جانبه در مورد مسایل کلیدی امنیت بین‌المللی از جنگ علیه تررویسم گرفته تا خلع سلاح هسته‌ای، تشکیل شده است.
با توجه به اینکه شرایط ژیوپولیتیک و امنیتی در آسیا و جهان به سرعت در حال تغییر و تحول می‌باشد و از سوی دیگر از اوایل دهة 1990 ما شاهد حرکت مستمر قدرت و نفوذ به سوی آسیا بوده‌ایم، لذا پیش‌بینی می‌شود که مرکز ثقل ژئوپولیتیک جهانی و امور ژئو اکونومی به تدریج به سوی آسیا انتقال یابد. اقتصاد چین و هند با رشد سریع خود نامزد احراز مقام دومین و سومین قدرت اقتصادی جهان پس از آمریکا طی 15 سال آینده می‌باشند. در حال حاضر، ذخایر ارزی چین و هند بسیار بالا می‌باشد. از این رو، گفته می‌شود که قرن حاضر ”قرن آسیا“ خواهد بود.
به این ترتیب و در چنین شرایطی که هر یک از بازیگران مهم در آسیا سعی در نقش‌آفرینی، ارتقای نقش خود و یافتن جایگاه مناسبی در ساز و کارهای نوین دارند، جا دارد دولت آینده نیز با عنایت بیشتر و با اتخاذ رویکردی مناسب به تعامل سازنده با این تشکل‌های منطقه‌ای بپردازد که مسایل صلح و امنیت را در دستور کار خود دارند.
همچنین بهره‌برداری از فرصت‌های جانبی که در حاشیه چنین اجلاس‌هایی به وجود می‌آید، امری ضروری است. نمونه این امر تلاش‌های روسیه، چین و هند برای تحکیم روابط با قدرت‌های آسیایی و پیشبرد اهداف سیاست خارجی خود در حاشیه اجلاس مزبور می‌باشد.