با وجود مصرف بیش از 7 میلیارد دالر برای مبارزه با مواد مخدر در افغانستان، تولید مواد مخدر بیشتر شده است. این موضوع سبب فساد در دستگاه دولت، تقویت گروه های هراس افکن و منبع مالی برای گروه طالبان شده است. افغانستان همچنین بزرگترین منبع مواد مخدر در جهان است. سوال اینجاست که پول های خرج شده برای مبارزه با مواد مخدر به کجا رفت و چگونه افغانستان مبدل به سرزمین امن قاچاقچیان مواد مخدر شد.
مبارز راشدی سرپرست وزارت مبارزه با مواد مخدر در برنامه «فراخبر» گفت: پولی که صرف مبارزه با مواد مخدر شده، در طی 13 بوده است یعنی در هر سال 450 الی 500 میلیون دالر. در ابتدا که این مسوولیت را برعهده گرفتم، تاکید کردم این مبارزه نیاز به تجدیدنظر دارد. باید مشکل بزرگی به نام مواد مخدر را مورد توجه قرار دهیم. مبارزه با مواد مخدر در استراتژی حکومت افغانستان و هم در استراتژی جامعه ی جهانی آن گونه که باید صورت می گرفت، انجام نشده است. اگر همانطور که با تروریزم، مبارزه شد با مواد مخدر هم همان گونه مبارزه می شد، الان موفق تر بودیم.
وی در پاسخ به میزان مبلغ مصرف شده عنوان کرد: 7 میلیارد دالر در طی 13 سال برای مبارزه با تجارتی صورت گرفته که بین 70 تا 80 میلیارد دالر در سال ارزش دارد به این معنا که نمی توان با این مقدار، 1370 میلیارد دالری که از راه مواد مخدر تامین می شود را از بین ببریم.
مبارز راشدی افزود: قانون اساسی، کشت مواد مخدر را جرم می داند بنابراین نباید در مناطقی که زیر کنترول حکومت افغانستان است تریاک کشت شود در حالی که این کار انجام می شود پس یک تخطی است و حکومت باید پاسخگو باشد. اگر مبارزه به صورت جدی انجام می شد ما شاهد کشت تریاک به این مقدار نبودیم. این قابل پذیرفتن نیست که در چند قدمی ولایات، ولسوالی ها و پاسگاه های پولیس، تریاک کشت شود. من در ابتدا به عزم سیاسی در مبارزه با مواد مخدر تاکید کردم.
سرپرست مبارزه با مواد مخدر گفت: برای این مبارزه دیر نشده است. هر مبارزه ای که نتیجه نمی دهد، باید خیلی زود در آن تغییراتی بوجود آورد. از روز اول، پول هایی که در وزارت مواد مخدر به عنوان بودجه غیراختیاری آمده، در مجموع 100 میلیون دالر هم نیست. بودجه ای که در پروژه های وزارت مواد مخدر مصرف شده، در طول یکسال 25 میلیون دالربیشتر نبوده آن هم بودجه غیر اختیاری است.
تولید تریاک در افغانستان بالاست بنابراین باید تجدیدنظر کنیم، این بدان معنا نیست که وزیران و حکومت کار نکرده اند، بدین معناست که مکانیزم مبارزه باید تغییر کند. در راس فسادی که حاکم بر افغانستان است مواد مخدر قرار دارد. مواد مخدر هم از جانب مخالفین مسلح، مفسدان داخل حکومت افغانستان و مفسدانی که در جامعه زیر چتر قانون زندگی می کردند، همواره قانون و جامعه را زیر تأثیر قرار می دادند. وهمین افراد کوشش کردند که با مواد مخدر مبارزه ی جدی صورت نگیرد.
راشدی در پاسخ به این سوال که در سطوح رهبری در افغانستان اتهاماتی مبنی بر دخالت این افراد در قاچاق مواد مخدر وجود دارد اما با این حال چرا کسی در این موضوع مورد پیگرد قانونی قرار نگرفته، پاسخ داد: مواردی که مبارزه با مواد مخدر را با شکست مواجه کرد و باعث افزایش آن گردید همین موضوع است که چرا افرادی که از طریق مواد مخدر تجارت می کنند شناسایی و مورد پیگرد قرار نمی گیرند. برای این موضوع دلیلی وجود دارد و آن نداشتن قانون پولشویی در افغانستان بود. در حال حاضر افغانستان بزرگترین تولیدکننده ی مواد مخدر است و این قانون را نیز مورد توجه قرار می دهد، بنابراین حکومت در اجرای این قانون باید بسیار جدیت داشته باشد.
وی اظهار داشت: من به عنوان وزیر مبارزه با مواد مخدر روزی که در پارلمان، رأی اعتماد گرفتم، این موضوع را مطرح کردم که مبارزه شکست خورده است و نیاز به تجدیدنظر دارد. از زمانی که وزیر مبارزه با مواد مخدر بودم 8 ماه دولت بلاتکلیف بود و تا به حال حتی یک دالر به این وزارت واریز نشده است. اما من بیکار ننشتم و تا اکنون تغییراتی ایجاد کردم. ما در حال حاضر فهرست کوتاهی از افرادی که در قاچاق موادمخدر دست دارند را در اختیار داریم. افغانستان 209 هزار هکتار زمین زیر کشت تریاک دارد.
فساد اداری، عمل نکردن به قانون، دست داشتن مسوولین مبارزه با مواد مخدر در این موضوع، باعث شکست مبارزه با مواد مخدر شده است. افزایش کشت مواد مخدر در بعضی مناطق به این معناست که مسوولین آن ولایت، فرمانده و شورای ولایتی به وظیفه ی خود عمل نکرده اند. در حال حاضر 18 ولایت داریم که در آن تریاک کشت می شود و تمام ولایات در آن دخیل نیستند.
مبارز راشدی، مسوولیت نبود تریاک را در مرحله ی اول با مسوولین دانست و گفت: همان گونه که مساله ی تروریزم از حوصله ی حکومت افغانستان بالاتر رفته، مواد مخدر هم گستره ای پیدا کرده که بدون حضور جامعه جهانی و بدون حضور صادقانه امکان پذیر نیست. مواد مخدر مساله ای جهانی است که می تواند تمام کشورهای دنیا را تهدید کند اما عملاً کسی در این مبارزه حضور نداشته، فقط این کشورها تعهد سیاسی خود را اعلام کرده اند.
وزیر مبارزه با مواد مخدر سه راهکار برای از بین بردن این معضل ارایه داد: اول دیدگاه حکومت افغانستان به مواد مخدر باید حقیقی شود که تا به حال این گونه نبوده است، یعنی این میزان تولید موادمخدر مورد توجه مسوولانی حکومتی قرار گیرد. دوم، اگر یک والی با مواد مخدر مبارزه نمی کند، باید برکنار شود. حتی اگر ثابت گردد، فرمانده ای که به کشت مواد مخدر چراغ سبز نشان می دهد و در قاچاق مواد دست دارد، نباید در حاشیه ی امن باشد. سوم، جامعه جهانی در این مبارزه باید سهیم شود. جهان به این ضعف پی برده اند و اعتراف کرده اند که در این مبارزه، حکومت افغانستان را تنها گذاشته اند. از طرفی کشورهای معدودی مانند آمریکا و انگلستان در این مبارزه پول مصرف کرده اند.
وی در پایان گفت: من امیدوارم که حکومت جدید با جدیتی که برای تأمین عدالت به خرج می دهد، در عرصه ی مبارزه با موادمخدر هم اقدام کند تا قاچاقبران، زمینداران بزرگی که تریاک کشت می کنند، در چنگ قانون قرار بگیرند.