حال مشکلات امنیتی به سختی های اقتصادی اضافه و افزایش فعالیت های استخدام کنندگان داعش به درد اصلی مقامات کشورهای درگیر مبدل شده است. اکنون شاید کسی شمار دقیق شهروندان کشورهای آسیای میانه را که در گروه های داعش می جنگند نداند . ارگان های مسئول در رسانه های محلی هر لحظه اطلاعاتی را درباره تعداد تقریبی افرادی را که به این گروه ها پیوسته اند.اعلام می کنند. اما باید تاکید کرد این اطلاعات تقریبی است. بر اساس خبرهای سازمان اطلاعات در گروهک تروریستی ممنوعه داعش طی دو سال اخیر بیش از 600 شهروند تاجیک عضویت داشته اند که تقریبا 300 نفر آنان کشته شده اند.
اسپوتنیک نوشته است: رقم های وحشت برانگیزی از قزاقستان و قرقیزستان نیز به گوش می رسد. رسانه های این کشورها پیشتر اطلاعاتی درباره حضور احتمالی بیش از 300 شهروند قزاقستان و صدها نفر از قرقیزستان در گروهک داعش را منتشر کرده بودند. گفته می‌شود که قزاق‌ها بیشتر حمایت مالی فراهم می‌کنند. انتشار یک کلیپ تصویری توسط داعش که یک کودک خردسال قزاق را در حال جدا کردن سر دو شهروند روس می باشد ، شوک شدیدی را در میان شهروندان قزاقستان ایجاد کرده است. در مورد شهروندان ترکمنستان اطلاعات مفیدی در دست نیست. در رابطه با ازبکستان نیز باید گفت طبق گزارشات واصله، ازبک‌‌ها بیشترین تعداد را در میان جنگجویان آسیای میانه تشکیل می‌دهند. ازبکستان، بیشتر از دیگر کشورهای منطقه با تهدید داعش روبه‌رو است. بر‌اساس گزارش گروه بین‌المللی بحران، آن‌هایی که خود را در داخل نظام حاکم نمی‌بینند و از حرکت اسلامی ازبکستان و طالبان افغانستان نیز سرخورده‌اند، آماده‌ی پیوستن به داعش‌اند. در هر یک از کشورهای آسیای مرکزی کارشناسان امور امنیتی به این امر توجه نشان می دهند که چگونه این افراد در گروه های داعش در سوریه ظاهر می شوند.
افراطیون از روش های مختلف خبررسانی و هشدار استفاده می کنند و برای مثال فیلم های ویدئویی ساخته یا صداها را ضبط می کنند و از آنها برای جذب تاجیک ها به داعش استفاده می کنند. به گفته یک تحلیلگر مسائل تروریسم در شهر دوشنبه، سازمان های مسئول به افزایش تعداد منابع اینترنتی با جنبه افراط گرایی واکنش نشان می دهند. امسال در تاجیکستان تقریبا 100 سایت اینترنتی بسته شده است. صفحات اینترنتی گروهک هایی چون داعش، جبهه النصره و '' القاعده در این لیست قرار دارند.
کارشناسان امنیتی خاطر نشان می کنند که بستن برخی سایت های اینترنتی به حل بخشی از این مشکل کمک می کند. در همین رابطه، تحلیلگران به مقامات پیشنهاد می دهند که دستور کار اطلاعاتی جایگزین را در اینترنت قرار دهند، یعنی عملا در شبکه های اینترنتی با قرار دادن موضوعات با کیفیتی که ماهیت ضد افراطی دارند رادیکالیسم را سرکوب کنند.
بر اساس ارزیابی های کارشناسان، اکثرا افراد که وارد گروه ها و سازمان های ممنوعه در آسیای مرکزی می شوند، بین 18 تا 40 سال دارند و از طریق کانال هایی که هم در داخل و هم در خارج فعال هستند، در دام استخدام کنندگان می افتند. متخصصین ضمن نشان دادن کانال هایی که خارج از مرزهای منطقه فعال هستند، راه ورود افراطگرایان به خاورمیانه را از روسیه می دانند. بر‌اساس ارزیابی‌های گروه بین‌المللی بحران، گروه‌های تندرو داغستانی و چچنی در روسیه نقش اساسی در استخدام و جذب این کارگران برای پیوستن به داعش داشته‌اند.
در همین رابطه، لازم به ذکر است حداقل 20 درصد کارگران مهاجر به روسیه یکبار در سال به کشورهای خود بازمی گردند و در آنجا روحیه ی افراط گرایی را پرورش و توسعه می دهند.
به گفته اسپوتنیک، یافتن استخدام کنندگان سازمان داعش که با مهاجرین در روسیه کار می کنند به شدت دشوار است. مساله این است که مهاجرین از کشورهای آسیای مرکزی به شکل بسته زندگی می کنند و سازمان اطلاعات روسیه به دشواری می تواند ماموران خود را وارد چنین محافلی کند و در این شرایط به همکاری سازمان های اطلاعات کشورهای همجوار نیازاست.
"ویکتور میخایلوف" کارشناس مسائل رادیکالیسم از ازبکستان و رئیس سایت خبری «آنتی ترور تودی دات کام» می گوید: استخدام به شدت جریان دارد، برای آنکه جوانان به شکل بسته ای زندگی می کنند. سازمان اطلاعات روسیه نمی تواند از روش های اعزام مامور استفاده کند. در این شرایط آنها درواقع قدرتی برای مهار افراط گرایان ندارند.
شباهت با عراق و سوریه
آسیای میانه با ۷۰ میلیون نفوس، از کشورهای با منابع ذخایر طبیعی مانند گاز و نفت در سطح جهان است. پژوهشگران از یک بیداری توام با سرخوردگی در میان جوانان آسیای میانه سخن می‌گویند. این وضعیت به‌شکل روزافزون در وجود آنها عدم اطمینان نسبت به خود و بیگانگی با دولت‌های حاکم را ژرفای بیشتر می‌بخشد. این جوانان به‌دنبال بازشناسی هویت خود اند؛ آن‌هایی که در کشورهای خودشان زمینه کار و درآمد با ثبات برای‌شان فراهم نیست و فرصت‌های کار نیز در شهرهای روسیه محدود شده است به افراط گرایی میل پیدا می کنند . داعش، نه تنها فرصت کار در زمینه‌های مختلف را برای آنها وعده می‌دهد، بلکه از آنها می‌خواهد برای یک آینده «معنادار» بجنگند تا هویت خود را بازیابند. این گروه برعکس القاعده، در صدد ایجاد دولت است. و برای ایجاد این دولت به خدمات نیاز دارد. به همین دلیل تبلیغ‌گران این گروه می‌گویند آنها آموزگار، پزشک، مهندس و غیره را استخدام می‌کنند.
خلافت‌خواهی در آسیای میانه، بر می‌گردد به دوره حاکمیت شوروی و ریشه در آرزوی سرکوب شده برای تغییر سیاسی و اجتماعی منطقه دارد. بلافاصله پس از فروپاشی شوروی، گروه‌هایی مانند حرکت اسلامی ازبکستان، نهضت اسلامی تاجیکستان، و حزب‌التحریر ظهور کردند و به‌دنبال ایجاد خلافت در آسیای میانه بودند. حالا اعضای حرکت اسلامی ازبکستان، در وادی فرغانه مهم‌ترین نقش را برای جذب جوانان به داعش بازی می‌کنند.