نیویورک تایمز با اشاره به فرمان روز شنبه «سلمان» پادشاه عربستان برای تغییر وزیران کلیدی و تغییر ساختار نهادهای دولتی، افزود: این نخستین گام های محکم و منسجم برای اجرای طرحی جاه طلبانه به منظور کاهش وابستگی شدید این کشور به نفت، تنوع در اقتصاد و بهبود کیفیت زندگی مردم کشور به شمار می رود.
این تغییر و تحولات و تلاش برای تغییر ساختار دولت، درست در زمانی شروع شد که عربستان در شرایط دشواری قرار دارد. نظم منطقه ای که عربستان مدت ها هدایت آن را در دست داشت، فروپاشیده است، عراق، سوریه و یمن درگیر جنگ هستند، ایران در حال توسعه نفوذ خود است، افت قیمت نفت، اقتصاد عربستان را تکان داد و باعث کسری شدید بودجه دولت شده است.
«عادل مالک» کارشناس اقتصادهای جوامع مسلمان در دانشگاه آکسفورد در مورد شرایط فعلی عربستان گفت: نیاز واقعی به انجام اصلاحات، چیزی است که در عربستان شاهد آن هستیم، نیازی که در سطح بسیار بالای حاکمیتی نیز احساس شده است. درواقع، به وضوح می توان دید که این آتش به جان حاکمان افتاده است.
به نوشته این روزنامه، بسیاری از سعودی ها از این طرح موسوم به «چشم انداز 2030 سعودی/ Saudi Vision 2030» که «محمد بن سلمان» جانشین ولیعهد عربستان ارائه کرد، به عنوان هدف قدرتمند از سوی خاندان سلطنتی تقدیر کردند، خاندانی که غالبا در بیان طرح هایش و یا برنامه ریزی برای آینده شکست خورده است.
با این حال، با وجود تقدیر بسیاری از سعودی ها از این طرح، تحلیلگران و اقتصاددانان نسبت به توانایی دیوانسالاری متورم و نیروی کار بومی غیرمولد برای تامین اهداف جاه طلبانه این طرح تردید دارند.
نیویورک تایمز با اشاره به دستور پادشاه عربستان به برکناری «علی النعیمی» که از سال 1995 وزیر نفت عربستان بود، نوشت: گرچه نعیمی خودش از مدت ها پیش گفته بود که دوست دارد بازنشسته شود اما، برخی تحلیلگران خارجی برکناری وی را نشانه دست و پنجه نرم کردن محمد بن سلمان با او می دانند.
«دیوید گلدوین» از مقامات ارشد انرژی در وزارت امورخارجه در دوره اول ریاست جمهوری «باراک اوباما» در این رابطه گفت: اساسا، کنار گذاشتن او در قالب تعدیل و اصلاح کابینه به جای جشن گرفتن بازنشستگی اش، حتی طبق معیارهای عربستان دور از ادب و نزاکت بود.
سلمان پادشاه عربستان در فرمان روز شنبه، وزارت نفت این کشور را به وزارت انرژی، صنعت و منابع زیرزمینی تغییر نام داد و «خالد الفالح» وزیر سابق بهداشت عربستان را به جای وی نشاند.
النعیمی که بیش از دو دهه مسئولت وزارت نفت عربستان را برعهده داشت، یکی از متنفذترین چهره های کارتل نفتی اوپک به شمار می رفت.
اما نفوذ وی به تازگی به دلیل قدرت گرفتن محمد بن سلمان پسر پادشاه سعودی محدود شده است.
به موجب فرمان ملک سلمان، وزیران انرژِی، نفت، آب، حمل و نقل، بازرگانی، امور اجتماعی، بهداشت و حج نیز برکنار شدند و یک کمیسیون جدید نیز با عنوان «کمیسیون فرهنگی و تفریحی» در این کشور تاسیس شد.